Registreer je nu op de kenniswebsite en maak kans op een van de 10 boekjes Dik Water: Tunnelboren voor de Noord/Zuidlijn 2010-2012! Dit boek is een speciale publicatie ter gelegenheid van de voltooiing van het tunnelboren voor de Noord/Zuidlijn.

Lessen delen
Onder de binnenstad van Amsterdam is ruim zes kilometer tunnel geboord voor de nieuwe metrolijn. De laatste boormachine kwam in december 2012 aan op haar eindbestemming. Voor de dienst Metro was dit aanleiding om het boek ‘Dik water’ samen te stellen en een congres te organiseren over de lessen die zijn geleerd bij dit uniek projectonderdeel.

Congres in de Beurs van Berlage
Het congres ‘Tunnelboren voor de Noord/Zuidlijn’ vond op 14 juni plaats in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Op het congres werd met 130 ‘decisionmakers’, die in hun functie te maken hebben met tunnelboren of andere infraprojecten, teruggekeken op het boren van de tunnels onder het historisch stadshart van Amsterdam. Met de lancering van de nieuwe kenniswebsite noordzuidlijnkennis.net konden de aanwezigen meteen zien dat de opgedane kennis met blogartikelen wordt vastgelegd en uitnodigt tot discussie, verdieping en kennisuitwisseling.

Kippenvelmoment
Het congres in de Beurs van Berlage werd geopend door dagvoorzitter Felix Rottenberg. Hij kondigde Peter Dijk aan als de man die een ‘Olympisch’ team heeft samengesteld en geleid dat het project Noord/Zuidlijn weer op koers kreeg en mogelijk maakte om te boren in de complexe Amsterdamse omstandigheden. Voor Peter zelf was het naar binnen hijsen van het graafwiel van de eerste boormachine “Gravin” op 13 december 2009 hét kippenvelmoment: “een duidelijk statement: het gaat nu écht gebeuren, we gaan boren in Amsterdam!”

Goed voor BV Nederland
Peter Dijk onderstreepte het belang van kennisuitwisseling: “De kennis die we bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn opdoen, is er om te delen en te verdiepen en komt ten goede aan de ‘BV Nederland’. Die kennis stellen we beschikbaar binnen Amsterdam en aan andere organisaties. Dat doen we al jaren, maar vandaag trappen we het kennisprogramma officieel af met een website en dit boek met artikelen, foto’s en verhalen van mensen die op verschillende manieren betrokken waren bij het boren in Amsterdam.” Peter Dijk overhandigde het eerste exemplaar van het boek aan Eric Wiebes, wethouder Verkeer en Vervoer en grote projecten, waaronder de Noord/Zuidlijn.

Open communicatie
Eric Wiebes trad in mei 2010 aan als verantwoordelijk wethouder voor de Noord/Zuidlijn. “Veel mensen verklaarden mij voor gek dat ik dat deed. Nu zegt iedereen dat ik bof met een dergelijk mooi project.” Dat geeft al aan wat er binnen slechts enkele jaren is veranderd. “Amsterdammers hebben geen probleem met risico’s nemen, maar wel met het achterhouden van informatie over risico’s“. Met dit gegeven moest de Noord/Zuidlijn werken aan meer open communicatie en een betere reputatie, waar ook de voortgang en kostenbeheersing van het project bij gebaat zouden zijn.

Boren is nu standaardtechniek
Joost Joustra, projectleider uitvoering zette uiteen dat boren bij de Noord/Zuidlijn vooral een evolutie is en geen revolutie. De slappe en diverse grondsamenstelling, de krappe bochten die door de boormachines zijn gemaakt en het boren vlak langs de vele paalfunderingen en, voor het eerst in Nederland, ook onder complete bewoonde huizenblokken maakte de situatie in Amsterdam uniek. Zijn conclusie was dat boren nu een standaardtechniek is die overal toepasbaar is. “Als het hier kan, dan kan het overal.” Joost Joustra liet verder zien dat het uitgebreide monitoringsysteem heeft aangetoond dat de invloed van het boren tot een minimum is beperkt. Het resultaat van het boorproces is een boortunnel van zeer hoge kwaliteit, dat alle verwachtingen heeft overtroffen.

Hierzijnwij.nu
Manager communicatie Alex Sheerazi nam de aanwezigen mee in de communicatiestrategie die de Noord/Zuidlijn van ‘pispaal’ naar een vertrouwenwekkend project moest brengen, en vervolgens zelfs naar een project waar je trots op bent. De sleutel was open en realistische communicatie. Op de website hierzijnwij.nu werden de grootste risico’s van de Noord/Zuidlijn open besproken en voorzien van scenario’s om die te voorkomen en beheersen. De naam van de website verwijst naar de pijl waarmee iedereen de boormachine op straat en online kon volgen. Net zoals de verhalen van de mensen achter het project, de bouwers en boorders.

Lessen Paul Janssen
Na de bestuurlijke beschouwing, de techniek en de communicatie, ging Paul Janssen, manager boortunnel Noord/Zuidlijn, in op het projectmanagement. Hoe beheers je zo’n project? Hoeveel geld en tijd heb je werkelijk nodig bij een project in de binnenstad waarvan de scope nooit volledig vaststaat? Een greep uit zijn lessen: Omgevingsmanagement is geen sluitpost op de begroting en het is geen vastgesteld percentage van de aanneemsom. Elke interface is er één te veel. Gebruik risicomanagement om te sturen, niet om achteraf te rapporteren.

Voorbeeld omgevingsmanagement
Paul Janssen: “Voor het boren vanaf Amsterdam Zuid hadden we een locatie nodig voor de grote installatie waarin de weggeboorde grond wordt verwerkt. We hadden zelf vijf locaties op het oog en hebben dit in een vroeg stadium voorgelegd aan de buurt. Eén van de bewoners kwam met een veel beter alternatief: een plek langs de snelweg bij de Amstel. Deze locatie hadden wij zelf niet in het vizier, maar het was een briljante oplossing als gevolg van vroegtijdig overleg met de bewoners en ondernemers.”

Interessante dialoog
Het congres werd afgesloten met een debat met Peter Smit (wethouder Den Haag), Cees Veerman (Commissie Veerman en voorzitter projectcommissariaat Noord/Zuidlijn), Patrick Buck (directeur projecten en lid hoofddirectie ProRail), en Paul Janssen. Al snel mondde het debat onder leiding van Felix Rottenberg uit in een interessante dialoog met de zaal over het belang van een projectcommissariaat voor de driehoek wethouder, projectdirecteur en politiek. Zodat eenieder zijn rol zuiver kan invullen. Voor de raad fungeert het commissariaat als controleur van het project, voor de wethouder als buffer naar raad en projectdirectie om voldoende afstand te kunnen houden als beslisser, en voor de projectdirecteur als sparringpartner en thermometer, waardoor hij zich vooral kan richten op een goede uitvoering.

Volg Noordzuidlijnkennis.net
De lessen die bij de Noord/Zuidlijn zijn geleerd over de boor- en bouwtechniek, project-, risico- en omgevingsmanagement, communicatie, projectbeheersing en politiek worden de komende tijd hier gedeeld. In de komende maanden publiceren professionals zoals Paul Janssen en Joost Joustra uitgebreider over hun ervaringen en lessenl over het boren van tunnels in Amsterdam. Volg kortom onze kenniswebsite: Noordzuidlijnkennis.net.

Onder degenen die zich vóór 1 augustus registreren op deze website, verloten we 10 exemplaren van het boek ‘Dik Water: Tunnelboren voor de Noord/Zuidlijn 2010-2012’. Online het boekje bekijken, downloaden en doorlezen kan natuurlijk ook via de bibliotheek.